تا امتحانات دانشگاه چیزی باقی نمانده... پس چگونه درس بخوانیم تا بهترین راندمان را در کلیه دروس داشته باشیم؟!

تلنبار شدن درس

«ماراتون مطالعاتی» احتمالاَ واژه ای است که فرهنگ ما بیش از هر فرهنگ دیگری با آن آشناست! پدیده ای که به تلنبار کردن و سپس مطالعه یک باره  مطالب در یک فاصله زمانی کوتاه اتلاق می شود. این شیوه مطالعه روشی فرساینده است و موجب می شود فراگیران هر چه بیشتر از مطالعه مطالب طفره بروند؛ که پیامد آن موفقیت اندک و یا حتی شکست تحصیلی است در کنار این پدیده یکی دیگر از علل شکست تحصیلی دانشجویان این است که نمی دانند چگونه مطالعه کنند یا در مجموع مقصودشان از مطالعه چیست بهترین روش می تواند ایجاد مهارت های مطالعاتی کارآمد باشد.

در این مطلب به معرفی روش هایی می پردازیم که به افراد کمک می کند تا در مدت زمانی محدود، برای خود یک برنامه ریزی درسی مفید طراحی نمایند.

1- حتما برنامه داشته باشید

برای این کار یک برنامه درسی بنویسید و آن را در اتاق خود نصب کنید زمان مطالعه را وقتی در  بهترین وضعیت روحی قرار دارید تنظیم نمایید. دانشجویان موفق با این نکته موافقند که جدول بندی هفتگی بهترین نتایج را به همراه دارد و انعطاف پذیری در برنامه ریزی، برای ایجاد سازگاری ها بر حسب نوع تکلیفی که انجام می دهید لازم است. برنامه درسی نمرات بهتر را تضمین می کند و در واقع می تواند زمان مطالعه ای را که هم اکنون صرف می کنید کاهش دهد.

2- مکان و زمان مناسبی برای مطالعه داشته باشید

برای مطالعه یک مکان راحت و ساکت انتخاب کنید و زمان مطالعه خود را به دوره های دو یا سه ساعته تقسیم کنید پس از هر 45 دقیقه مطالعه مداوم، ده دقیقه برای استراحت وقت بگذارید. محل مطالعه تان را انتخاب کنید و تنها در آنجا مطالعه کنید.

محل مطالعه، باید نزدیک و ساکت باشد و شخص در آن به هیچ وجه دچار حواسپرتی نشود بسیاری از افراد با وجود نیت خوبی که دارند، مرتکب این خطا می شوند که محل خواب را به عنوان محل خاص مطالعه انتخاب می کنند متاسفانه چنین افرادی خیلی زود در می یابند که این محل تنها چیزی را که نصیب آن ها می کند چرت زدن و فرو رفتن در خواب است.

تنظیم زمان مطالعه بر مبنای انطباق با ویژگی های شخصی، نکته ای بسیار اساسی و با اهمیت است؛ یعنی اینکه چه وقت شما در بهترین وضعیت هستید اگر مشکل شما یافتن زمان مطالعه است پس شما عادت به انجام کارهایی دارید که شما را از مطالعه باز می دارد

3- در جایی شبیه به محل امتحان درس بخوانید

روان شناسی به نام گاتری اعتقاد دارد اگر افراد می خواهند بیشترین استفاده را از مطالعات خود بکنند باید دقیقاً در همان موقعیتی که آزمون در آن برگزار خواهد شد تمرین و مطالعه کنند. به نظر گاتری بهترین مکان برای مطالعه، اتاقی است که در آن امتحان خواهید داد؛ زیرا همه محرک های آن اتاق با اطلاعاتی که مطالعه می کنید تداعی خواهند شد. در وهله اول ممکن است این عقیده عجیب و غیرمعمول به نظر برسد، اما منظور گاتری چیز دیگری است. او می گوید علت اینکه خیلی از مطالب در هنگام امتحان از یاد می روند این است که میان شرایطی که فرد در آن به مطالعه می پردازد و شرایطی که در آن امتحان می دهد شباهت کافی وجود نداشته است، بنابراین بهترین کار این است که پس از یادگیری مطالب در شرایط دیگری که به خصوص محرک های مشابه با محرک های محل امتحان در آن حضور دارند مطالب را مرور کنیم؛ برای مثال در آماده شدن برای یک آزمون تشریحی، سعی کنید حدس بزنید سوالات چه خواهد بود و خود را مجبور کنید در شرایط زمانی حاکم بر جلسه امتحان به آن سوالات پاسخ دهید.

4- از درس خواندن لذت ببرید

بهتر است فضایی که در آن درس می خوانید فرح بخش ولذت آفرین باشد لباس راحتی بپوشید، چای داغی بنوشید و بر اساس برنامه زمان خاصی را به مطالعه درس مشخصی اختصاص دهید. ترفندی که به شما کمک می کند، تغییر دادن احساساتی است که شما نسبت به مطالعه کردن دارید اگر این طور عمل کنید مطالعه می تواند فعالیتی لذت بخش باشد.

5- زمانی درس بخوانید که بازده بالایی داشته باشید

زمان هایی را که می خواهید در یک روز به مطالعه اختصاص دهید، بخش بندی کنید انتخاب زمان مناسب موضوعی اساسی است. برخی افراد صبح ها به موثرترین شکل مطالعه می کنند و برخی ها بعد از ظهرها را زمان مناسبی می دانند.

تنظیم زمان مطالعه بر مبنای انطباق با ویژگی های شخصی، نکته ای بسیار اساسی و با اهمیت است؛ یعنی اینکه چه وقت شما در بهترین وضعیت هستید اگر مشکل شما یافتن زمان مطالعه است پس شما عادت به انجام کارهایی دارید که شما را از مطالعه باز می دارد.

6- گاهی گروهی درس بخوانید

گاهی اوقات که احساس می کنید کارتان خوب پیش نمی رود یا مطالعه درسی برایتان کسل کننده است دوستی را بیابید که با شما از نظر عادات مطالعه همانند باشد مکان و میز مطالعه  مشترکی را با او انتخاب کنید و سعی کنید مباحثی را که یاد گرفته اید برای هم بازگو نمایید. مطالعه گروهی در یادگیری بهتر و سریع تر بعضی دروس سودمند است.

7- هدفمند درس بخوانید

برای هر درس، سطح علاقه و میزان نیازتان را به مطالعه رتبه بندی کنید. فهرستی از نیازهای مربوط به هر درس تهیه کنید. نمره ایده آل تان را به عنوان هدف در نظر بگیرید و حتماً زمانی را برای مرور درس هایتان در نظر بگیرید.

8- هوشیار باشید

همواره هوشیاری و بیداری خودتان را حفظ کنید. در بعضی مواقع صرف نظر از جذابیت موضوع مورد مطالعه، حفظ هوشیاری و سرحالی بسیار دشوار می شود. فرض کنید مجبورید چند جلد کتاب را برای امتحان تان مطالعه کنید و وقت چندانی هم برای انجام آن ندارید. از خستگی ذهنی و جسمی نمی توانید چشمان تان را باز نگاه دارید. حال این توصیه را به کار بندید: نخست یک ساعت تنظیم کنید وقت تهیه کنید ساعت را برای فاصله های 15- 10 دقیقه ای تنظیم کنید. مطالعه را شروع کنید تا زمانی که صدای زنگ را بشنوید از پشت میز بلند شوید و به مدت دو دقیقه در اتاق قدم بزنید می توانید آب میوه ای بنوشید و سپس دوباره ساعت را تنظیم کنید و تمام فرآیند را از سر بگیرید.

9- خواب و تغذیه را فراموش نکنید

خوب بخوانید و خوب غذا بخورید حتماً برای صبحانه وقت بگذارید. باید تا به حال متوجه شده باشید که در هنگام درس خواندن علاقه شما به تنقلات و شیرینی جاتی مانند شکلات افزایش می یابد در واقع این «مغز شماست که برای کارآمد بودن بیشترش به گلوکز نیاز دارد وقت خود را صرف کارهایی که بی دلیل ذهن شما را خسته می کند نکنید تماشای تلویزیون، صحبت های طولانی با تلفن و بگومگوهای خانگی به شدت انرژی لازم برای مطالعه را در شما کاهش می دهد.

10- مطالب را مرور کنید

آیا در هنگام مطالعه برای به یاد آوردن اطلاعات خود دچار مشکل می شوید؟ به خاطر داشته باشید که اطلاعات موجود در حافظه کوتاه مدت پس از چند لحظه زوال می یابند؛ مگر آنکه تلاش کنید آن ها را در حافظه بلند مدت تان جای دهید. پژوهش ها نشان می دهند که اگر در طول 24 ساعت پس از فراگیری، مطالب را مرور نکنید 80 درصد از آن ها فراموش می شوند. از طریق مرور اطلاعات در سریع ترین زمان ممکن، شما نه تنها حجم مطالبی را که آموخته اید افزایش می دهید بلکه در زمان مطالعه تان نیز صرفه جویی می کنید.

11- ابتدا مطالب دشوار یا لذت بخش را بخوانید

با آگاهی از این که قرار است تمامی فصول یک کتاب و یا تمامی کتاب های مرتبط به آزمون را مطالعه کنید، برنامه ریزی تان را به گونه ای سازمان دهید که هر نوبت مطالعه تان را با خواندن مطلبی که به آن مشتاق هستید، آغاز کنید. البته گاهی بهتر است در ابتدا به مطالعه دشوارترین مطلب پرداخت؛ یعنی زمانی که ذهن شما آماده ترین وضعیت را برای یادگیری دارد و به سهولت مسائل را هضم می کند و به خاطر می سپارد.

12- کارهای ناتمام را کنار بگذارید

درست قبل از شروع زمان مطالعه، به هیچ کار ناتمامی نپردازید بسیاری از افراد در این موقع در مورد کارهایی که نسبت به انجامشان تعهد دارند و نیمه تمام مانده فکر می کنند. آن ها مجبور هستند که این کارها را انجام دهند تا از تعهدی که دارند رهایی یابند. به طور معمول فعالیت های نیمه تمام بیش از کارهای تکمیل شده ذهن را مشغول می کنند و موجب تخیل و رویاپردازی می گردند؛ بنابراین زمانی که می دانید باید ذهن تان را درگیر مطالعه ای خاص کنید دیگر به مسائل پیچیده و فکرهای بیهوده نپردازید.