بعد از تعطیلات نوروز به روشنی در چهره برخی افراد مشاهده می شود که خموده و افسرده اند. افراد مورد بحث امروز ما معلمین و دانش آموزان و یا اساتید و دانشجویانند. حال چگونه می شود به جنگ این افسردگی رفت؟
گلایه و بی میلی به بازگشت محیط کار یا مدرسه و دانشگاه از نمونه های بارز روزهای بعد از تعطیلات است، ناراحتی از اینکه چرا زمان خواب های کش دار،تفریحات متعدد و متنوع،دید و بازدید ها،شب زنده داری ها و...به پایان رسیده و حالا باید همچون گذشته در گیر کار شد.
اینکه تعطیلات خوش گذشته،دیدارها تازه شده،از نقاط بکر و جذاب بازدید شده و یا هیچکدام از این ها،تعطیلات را بدون دغدغه و استرسی خاص در منزل سپری کرده ایم،هر کدام از این موارد برای بروز سندروم افسردگی بعد از تعطیلات کفایت می کند تا در اولین روز کاری،سخت ترین آغاز کلید بخورد،آغازی که در طی چند روز گریبان بسیاری از افراد را می گیرد.
اگر چه زمان حلال همه چیز است و بسیاری از این نارسایی ها به تدریج فروکش می کند و زندگی عادی،کار و تلاش روزانه آغاز می شود،اما همان مدت و مقطعی که فرد در سندروم افسردگی طی می کند،آنقدر آزار دهنده و ناراحت کننده است که می طلبد با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی خاص و برنامه ریزی مدون و اصولی به مصاف آن رفت.
فشارکاری،اصلی ترین عامل سندروم افسردگی
در تشریح علل یا عوامل موثر در بروز سندروم افسردگی می توان گفت:
راحتی،رفاه،آسایش،سرخوشی،خوشایند است و بطور طبیعی افراد از چنین حالات و وضعیتی استقبال می کنند و تعطیلات مستمر در زمره ایامی است که می تواند حس چنین مواردی را تشدید کند. به تبع افرادی که به هر دلیلی با فشارهای روحی،روانی و یا فیزیکی ناشی از شغل خویش برخوردارند با ورود به مقطع تنفس و استراحت،فرصتی برای ریکاوری و بازیابی خود می یابند.
در چنین شرایطی،فرد به دلیل سرخوشی و خوشایند بودن ایام استراحت و تجربه وضعیتی که پس از دوران سخت و سنگین کاری با آن مواجه می شود،دلبستگی و وابستگی به وضعیت مورد اشاره پیدا می کند که دل کندن از آن تا مدتی پس از تعطیلات سخت و دشوار است. طبیعتا در وضعیت مورد اشاره،فرد باید از فضایی توام با آرامش به شرایط مسئولیت پذیری و انجام وظایف محوله پای گذارد که تحمل و ورود به آن،کمی سخت و ناخوشایند به نظر می رسد. البته عکس این حالت نیز مصداق دارد،بگونه ای که فرد در ایام تعطیلات دچار افسردگی یا سندروم تعطیلات می شود که عموما چنین وضعیتی گریبان افرادی را می گیرد که نتوانسته اند از تعطیلات به نحو شایسته ای بهره مند شوند که دلایل بسیاری همچون وضعیت نامساعد مالی،کسالت و بیماری و...از نمونه عوامل این امر محسوب می شود.
در شرایطی که فرد نتوانسته لذت لازم را در ایام تعطیلات احساس و تجربه کند،طبیعتا دچار ناراحتی و بی قراری می شود.
نقش برنامه ریزی و آینده نگری در پیشگیری و مهار افسردگی ناشی از تعطیلات
در اغلب قریب به اتفاق مواقع، یک وجه اشتراک در هر دو حالت مشاهده می شود و آن بی برنامگی است که باعث بروز افسردگی در ایام تعطیلات یا بعد از آن می شود. کلید مقابله با چنین افسردگی هایی،برنامه ریزی مدون و اصولی است،در غیر اینصورت معضل مذکور می تواند ساعات و روزهای آزار دهنده ای را برای فرد رقم بزند.نقش موثر و تعیین کننده آینده نگری به عنوان مولفه ای برای مهار افسردگی و پیشگیری از وقوع آن یاد را نمی توان نادیده گرفت.
از سوی دیگر توجه به سخن بزرگان بر ضرورت و جایگاه کار در توسعه و پیشرفت فردی و اجتماعی و پرهیز از خیالات واهی می تواند علاوه بر مهار و پیشگیری از افسردگی یکی از شاخص های سبک زندگی را نیز به تصویر بکشد،سبکی که متکی بر شادابی،تلاش و کار برای پیشرفت دوچندان است.
- ۹۵/۰۱/۱۸