همگی شما با آزمون هایی نظیر پیشرفت تحصیلی یا آزمون های قلم چی و گزینه 2 و ... آشنا هستید. اشتباه در این آزمون ها عواقب چندانی برای شما نداشته و صرفا جهت اطلاع شما از وضعیت مطالعاتی خود به کار می آید اما بی دقتی در آزمونی چون کنکور سراسری عواقب وحشتناکی دارد خصوصا برای پسرها که به دلیل مشمولیت خدمت سربازی فرصت چندانی برای جبران ندارند و یا باید یک رشته را بدون علاقه انتخاب کنند که معافیت تحصیلی دریافت کنند یا بعد از خدمت مجدد کنکور ثبت نام کنند. خب به این ترتیب  باید دید چرا در جلسه آزمون دچار بی دقتی می شویم؟ مقاله حاضر به این موضوع پرداخته است.    

بی دقتی دانش آموزان ناشی از سه عامل زیر است:

1- عوامل جسمانی

• بیماری: هر نوع بیماری به ویژه مشکلات تیروئید، کم خونی، سرماخوردگی و بیماری های عفونی بر میزان تمرکز فرد تاثیر منفی دارد.

• تغذیه نامناسب: مانند نخوردن صبحانه و یا هر نوع بدغذایی که منجر به کمبود مواد حیاتی، کمبود ویتامین، آهن و ... شود.

• مشکلات جسمانی: مانند ضعف بینایی یا شنوایی که منجر به کاهش دقت دیدن و شنیدن می شود.

2- عوامل روانی

• اضطراب و استرس بیش از اندازه

• پیش داوری قبل از آزمون: هر نوع پیش داوری زیاد " من این درس را باید 100 درصد بزنم"، احساس ناتوانی " من این درس را خراب می کنم" . وقتی پیش داوری با شرایط آزمون مطابقت نداشته باشد دردسرساز می شود.

• بیش فعالی: این اشکال ژنتیکی است و به شدت بر تمرکز و دقت شما تاثیر می گذارد و نیاز به دوره تخصصی دارد.

• عدم علاقه: بی میلی و هیجان های منفی مغز شما را برای یادگیری مسدود و حافظه را ضعیف می کند. اگر با علاقه کم درسی را بخوانید هرگز به اعماق کتاب درسی نفوذ نخواهید کرد.

3- عدم تسلط

ضعف در مهارت هایی چون مهارت مطالعه (خوب خواندن، یادداشت برداری، مرور و ...)، گوش دادن و یادگیری سرکلاس و ... که منجر به یادگیری ناقص و عدم تسلط بر مطالب می شود یکی از دلایل اساسی بی دقتی در جلسه آزمون است. مهارت هایی چون مهارت آزمون دادن، مدیریت زمان هم بر عملکردتان و تسلط شما بر رفتارتان در جلسه آزمون تاثیر زیادی دارد.

نشانه های بی دقتی در جلسه آزمون

سه عامل پیش گفته به صورت های زیر خود را در آزمون ها نشان می دهد:

• عجله داشتن: عجله داشتن موجب بی دقتی در خواندن صورت سوال، گزینه ها و حل سوال می شود. 

• پاسخ دهی نامرتب به پرسش ها و جاانداختن آن ها

• درست وارد نکردن شماره گزینه ها در پاسخ نامه: بسیاری از مواقع دانش آموزان به دلیل بی دقتی یک سوال را اشتباه وارد          می کنند و همین امر موجب جابه جا شدن جواب ها می شود. گاهی اوقات هم به دلیل اصل تداعی و اشتباه این اتفاق می-افتد. به عنوان مثال جواب سوال، دو می شود ولی این عدد در گزینه 3 آمده است و دانش آموز به اشتباه گزینه 2 را به عنوان پاسخ صحیح علامت می زند.

• کنترل نداشتن بر زمان: دانش آموزی که سر جلسه آزمون زمان را در نظر نمی گیرد، ممکن است برای یک سوال وقت بیش تری بگذارد و از سوال های دیگر بماند و در نتیجه مجبور شود در زمانی اندک به سوال های باقی مانده پاسخ دهد که ناخودآگاه موجب بی دقتی می شود.

• سرگردانی چشم: چشم دانش آموز دچار سرگردانی بین صورت سوال، گزینه ها، سوال بعدی، بارم، زمان و ... می شود و نمی تواند روی یک سوال تمرکز کند.

• کاهش غیر ارادی توجه: تحقیق ها نشان می دهد، بیش ترین بی دقتی در جلسه آزمون مربوط به سوال های ساده است. در واقع به دلیل کاهش ناآگاهانه توجه این اتفاق روی می دهد. در جلسه آزمون زمانی که ما با یک سوال ساده روبه رو می-شویم به دلیل احساس رضایت درونی که داریم، تصور می کنیم پاسخ دادن به این سوال ساده است. حتی ممکن است سوال بعد را هم بخوانیم، بنابراین ناخودآگاه توجه ما نسبت به آن سوال کاهش می یابد.

• بی حوصلگی بر سر جلسه امتحان 

بعد از شناخت و بررسی این عوامل باید بدانیم در واقع مهم ترین نکته ای که در آزمون موجب بی دقتی می شود این است که دانش آموزان در قسمتی از درس که بلد هستند (یا احساس می کنند بلد هستند) ولی مسلط نیستند، دچار بی دقتی می شوند. پس مسلط بودن بر روی مباحث را جدی بگیریم.

چه باید کرد

ابتدا منشا و علت های بی دقتی تان را پیدا کنید. بدون شناخت آن امکان رفع بی دقتی بی معناست: بنابراین اول عامل جسمانی و روانی را بررسی و کنترل کنید و در آخر به سراغ مهارت ها بروید و به چند توصیه زیر نیز توجه داشته باشید.

• دفترچه ای از بی دقتی های خود تهیه کنید: بعد از هر امتحان لیستی از بی دقتی هایی که در جلسه آزمون داشتید، تهیه کنید و در دفتری برای خود ثبت کنید (مثلا در امتحان سوال پشت صفحه را ندیدم و یا در صورت سوال هست را نیست خواندم).

• آزمون را در منزل تمرین کنید. بخشی از تست ها (زوج) را زمان دار انجام دهید: با سعی و تمرین، قدرت محاسبه و سرعت تست زدن خود را بالا ببرید.

• شباهت ها و موارد حفظی را طبقه بندی کنید: این موارد معمولا موجب بی دقتی دانش آموز بر سر جلسه می شود. با طبقه-بندی صحیح اطلاعات، خلاصه نویسی و مرور مناسب می توانید مانع این بی دقتی ها شوید.

• صورت سوال و یا تمام گزینه ها را قبل از پاسخ کامل بخوانید.

• بعد از اتمام آزمون تشریحی تعداد سوال های پاسخ داده شده را با برگه سوال چک کنید. در آزمون تستی هم هر 10 سوال، شماره سوال را با شماره پاسخ برگ خود تطبیق دهید.

• محاسبات ذهنی خود را یادداشت کنید: در پاسخ دهی به سوال ها جهت جلوگیری از اشتباه های احتمالی، محاسبات ذهنی و بخشی از مراحل را یادداشت کنید. این کار موجب می شود در بازبینی و کنترل به مشکل برنخورید و دقت شما افزایش یابد.

• استراحت کافی داشته باشید: با استراحت کافی هوشیاری خود را بالا ببرید و از بی دقتی خود بکاهید.

به طور قطع توجه به نکات گفته شده میزان بی دقتی شما را در جلسه آزمون کاهش می دهد. یادتان باشد دقت تاحد زیادی اکتسابی است، برای کسب آن تلاش کنید.