چرا جمع بندی!
دانش آموزان عزیز بارها و بارها در مورد جمع بندی صحبت کردیم. می دانید که جمع بندی خود به چند دوره تقسیم می شود. اگر تا به حال دوره هایی از آن را از دست داده اید بجنبید چون وارد فاز آخر جمع بندی شدیم. دوره سوم جمع بندی که ماه خرداد تا کنکور ادامه پیدا می کند آغاز شده. پس با مقاله امروز و یک مقاله که برای فردا ساعت 17 تا 18 آماده می شود اطلاعات کافی جمع آوری کنید و وقت را از دست ندهید.
اکنون شما وارد مرحله‌ی جدیدی از درس خواندن‌تان می‌شوید. مرحله‌ای متفاوت از گذشته. شرایط به سرعت تغییر می‌کند و باید همه چیز را متناسب با شرایط جدید هماهنگ کنید. مطالعه‌ی مطلب زیر شما را در این جهت یاری می‌دهد.
1- قبل از دوره‌ی جمع‌بندی، این‌گونه بود که یک مطلب را می‌خواندید، تمرین و تست آن را انجام می‌دادید، بعد به سراغ مطلب بعدی می‌رفتید و همین‌طور تا آخر؛ یا درس ادبیات و عربی را درس به درس دنبال می‌کردید. ولی اگر قرار باشد به همین روش در ماه‌های باقی‌مانده عمل کنید، بین مطالعه‌ی درس‌های اول و آخر فاصله‌ی زیادی ایجاد می‌شود و ممکن است دوباره مباحث اول را فراموش کنید. با این روش، مطالعه متمرکز نخواهد بود. در دوره‌ی جمع‌بندی، مطالعه‌ی شما باید متمرکز باشد و هر درس را در فاصله‌ی زمانی کوتاهی مطالعه و برخی دروس مانند ادبیات و عربی را نه به شیوه‌ی درس به درس بلکه به صورت موضوعی جمع‌بندی کنید.
2- اگر تا به‌حال درس خواندن را شروع نکرده‌اید، سعی نکنید همه‌ی درون خوانده نشده یا درس‌هایی را که بلد نیستید، بخوانید. اگر کارهای انجام نشده زیادی را باید در فرصت کم باقی‌مانده انجام دهید، این شیوه، شما را با کمبود وقت جدی روبه‌رو می‌کند و شیرازه‌ی کارتان را از هم می‌پاشد. در دوره‌ی جمع‌بندی مطالعه‌ی شما انتخابی خواهد بود و مباحثی را که در بودجه‌بندی سؤالات کنکور ارزش کم‌تری دارند، یا مباحث دشوار را که تسلط بر آن‌ها، وقت‌گیر است، از برنامه‌ی مطالعاتی خود خارج خواهید کرد و بدین ترتیب زمان بیش‌تری را ذخیره می‌کنید.
3- در گذشته، شما تست‌های یک درس را به صورت موضوعی و تفکیک شده پاسخ می‌دادید. از این رو به نظر می‌رسید که به موضوعات هر درس تسلط دارید. اما در آزمون‌های جامع، به دلیل ترکیب شدن مباحث گوناگون و فشرده بودن سؤالات، نمره و نتیجه‌ای که به دست می‌آورید، با نمره‌ای که در منزل به خود می‌دادید بسیار تفاوت دارد. در دوره‌ی جمع‌بندی باید به جای نگاه موضوعی به درس و تست‌ها، نگاهی کلی و ترکیبی به آن‌ها داشته باشید.
4- قبل از دوره‌ی جمع‌بندی، تکالیف هر درس به شما می‌گفت: چه اندازه وقت و زمان به آن اختصاص دهید، اما در دوره‌ی جمع‌بندی، به دلیل محدودیت زمان، این بار وقت و زمان می‌گوید که تکالیف را چگونه انجام دهید.
به دلایل پیش‌گفته، باید در دوره‌ی جمع‌بندی روش و منابع مطالعاتی، شیوه‌های مرور و برنامه‌ریزی، نسبت به دوره‌های قبل تغییر کند.
از چه زمانی جمع‌بندی را شروع کنیم؟
شروع دوره‌ی جمع‌بندی با توجه به وضعیت درسی‌تان، تعیین می‌شود. بچه‌های متوسط و کمی ضعیف‌تر می‌توانند اندکی دیرتر و قوی‌ترها، زودتر دوره‌ی جمع‌بندی خود را شروع کنند. به طور کلی این دوره از 15 اسفند آغاز و تا روز قبل از کنکور ادامه می‌یابد.
مراحل دوره‌ی جمع‌بندی
ایام باقی‌مانده تا کنکور (دوره‌ی جمع‌بندی) را به سه مرحله تقسیم کنید.
1- مرحله‌ی اول: از 15 اسفند تا آخر فروردین (تمام شده)
2- مرحله‌ی دوم: از اول اردیبهشت ماه تا اول خرداد (تمام شد)
3- مرحله‌ی سوم: از اول خرداد تا پای کنکور
اولین مرحله‌ی جمع‌بندی
خب با هم می خوانیم که در این دوره چه کارهایی باید می کردید. به همین منظور مقاله های پیشین را مجددا تکرار می کنیم
در این دوره که از نیمه‌ی دوم اسفندماه آغاز می‌شود و تا پایان فروردین‌ماه ادامه می‌یابد. سه فعالیت زیر را به ترتیب دنبال کنید:
1. اولویت اول: دروس نیمسال دوم پیش‌دانشگاهی را پابه‌پای مدرسه با منابع تست آن بخوانید. سعی کنید از مدرسه عقب نمانید و این دروس تلنبار نشوند.
2. اولویت دوم: در کنار خواندن دروس ترم دوم پیش‌دانشگاهی، تمام تلاش خود را به کار گیرید، تا دروس نیمه‌تمام یا به قول معروف دروس «زخمی» را تمام کنید. به دروس اختصاصی اهمیت بیش‌تری بدهید. از انجام کارهای پرحجم و غیرضروری و استفاده از منابع کمک درسی متنوع اجتناب کنید.
3. اولویت سوم: درس‌هایی که خوانده‌اید را رها نکنید. برای مرور فشرده‌ی آن‌ها از هم‌اکنون به ویژه در فرودین‌ماه برنامه‌ریزی کنید.
اگر عقب‌افتادگی درسی بیش‌تری دارید، طوری که قادر به انجام سه فعالیت بالا نباشید، بهتر است در اولویت اول، دروس نیمسال دوم را به همراه مدرسه جداً دنبال کنید، در اولویت دوم، به جای تمام کردن همه‌ی دروس خوانده نشده و نیمه‌کاره، فقط روی مباحث کلیدی و پرسؤال کنکور تمرکز کنید یا مباحثی از دست نخورده‌ها را بردارید که سریع‌تر جمع و جور می‌شوند. بطور موقت سایر مباحث نخوانده را از برنامه‌ی خود خارج کنید (تکنیک مطالعه‌ی گزینشی).
4. آمادگی برای شرکت در اولین آزمون جامع آزمایشی را هدف خود قرار دهید. پس از عید از شرکت در آزمون‌های مرحله‌ای که جامع نیستند، جداً پرهیز کنید، شرکت در این نوع آزمون‌ها موجب کند شدن پیشرفت و جمع‌بندی دروس شما می‌شود.
5. بسیاری از آموزشگاه‌ها و مدارس، عقب‌افتادگی‌های خود را با تنظیم کلاس‌های فوق‌العاده در ایام عید، جبران می‌کنند. مراقب باشید در صورت ضرورت، در این کلاس‌ها یا بخشی از آن‌ها شرکت کنید.
حالا بر اساس نکات گفته شده وضعیت درسی‌تان را معلوم کنید و جهت آمادگی برای اولین آزمون جامع آزمایشی، هدف‌گذاری کنید. در شماره‌ی بعد با دومین مرحله‌ی جمع‌بندی آشنا خواهید شد.
آمادگی برای شروع مرحله دوم
آمادگی روحی، شرط اول شروع و موفقیت در دوره جمع‌بندی است. خودتان را با آنچه بر شما گذشته، جدا کنید. دایم فکر نکنید چند روز به کنکور باقی مانده، خود را در انتهای کار نبینید. فکر کنید امروز اولین روز از روزهای باقی مانده است و برای فعال بودن همیشه در آغاز باشید. مرحله دوم جمع‌بندی از اول اردیبهشت آغاز و تا پایان ماه ادامه خواهد داشت. در این مدت 3 فعالیت زیر را دنبال خواهید کرد:
1. در نیمه اول اردیبهشت ماه مرورهای خود را کامل کنید.
2. در همین نیمه اشکال‌های عمده و بزرگ خود در دروس را برطرف کنید.
3. در نیمه دوم، هم‌زمان با برگزاری امتحانات، دروس نیمسال دوم سال چهارم را جمع‌بندی و مرور کنید.
تکنیک اشکال‌یابی
با استفاده از این تکنیک، درست هدف را نشانه‌گیری خواهید کرد و با شناسایی و برطرف کردن اشکال‌های بزرگ و عمده نمره‌های شما در هر درس افزایش چشم‌گیر می‌یابد. هدف از این مرحله حمله به مشکلات بزرگ است. برای استفاده از این تکنیک، فعالیت‌های زیر را به ترتیب دنبال کنید:
1. همه آزمون‌های آزمایشی که تا به حال انجام داده‌اید، بررسی کنید. فراوانی و تعداد اشکال‌های خود را درس به درس پیدا کنید. به عنوان مثال متوجه می‌شوید که در 10 آزمونی که داده‌اید 100 اشکال درسی داشته‌اید حالا ببینید از این 100 اشکال چند تای آن مربوط به درس ریاضی یا فیزیک یا درس ... است سپس آن را به صورت نمودار میله‌ای نشان دهید.
2. در گام دوم اشکال‌های خود را در هر درس آنالیز کرده و مشخص کنید این 38 اشکال ریاضی مربوط به چه مباحثی هستند. همین بررسی را برای سایر دروس انجام دهید و فراوانی اشکال‌های مباحث هر درس را به صورت نمودارهای میله‌ای رسم کنید.
3. با پیدا کردن اشکال‌های بزرگ می‌فهمید که باید حمله خود را اولا روی چه درس‌هایی متمرکز کنید و ثانیا از چه مباحثی شروع کنید. شاید برای این کار چند ساعت صرف کنید اما در عوض هشیارانه و موثرتر درس خوانده‌اید و خیلی بهتر از حالتی است که سرتان را به زیر بیندازید و در درس خواندن‌تان کور و بی‌جهت ادامه دهید و در کارتان دست و پا بزنید. اگر اشکال‌های عمده‌تر شما برطرف شوند، (البته به شرط آن که به قیمت لطمه‌زدن به سایر دروس نباشد) نمره شما به یک‌باره در آزمون‌ها افزایش می‌یابد.
فراموش نکنید صرف این چند ساعت مانند یکی دو قدم عقب رفتن برای پرش بیشتر است. این عین پیشرفت است. هنگامی اشکال‌گیری شما به خوبی انجام می‌شود که علت و نوع اشکال‌های را بررسی کرده باشید. در غیر این صورت تلاش شما برای بالا رفتن نمره به خوبی نتیجه دلخواه نمی‌رسد.
جمع‌بندی دروس دوره دوم
در نیمه دوم اردیبهشت ماه، امتحانات نوبت دوم برگزار می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم در این فاصله زمانی دروس نیمسال دوم را جمع‌بندی کنید.
برنامه‌ریزی: برای این کار میتوانید فصول مربوط به دروس گسسته، شیمی، هندسه تحلیلی، زیست‌شناسی و ادبیات را دو قسمت کنید، 50 درصد آن‌ها را برای مطالعه هفته قبل از شروع امتحانات و نیمی دیگر را برای فواصل زمانی بین امتحانات در نظر بگیرید.
جمع‌بندی مباحث دروس سنگین مانند حساب دیفرانسیل، کار یک یا دو هفته نیست. جمع‌بندی آن‌ها را باید دو هفته قبل از شروع امتحانات آغاز کنید. به طوری که دو هفته را به مبحث کاربرد مشتق و یک هفته را به موضوع انتگرال اختصاص دهید. مطالعه اکثر دروس را میتوانید در همان فواصل زمانی بین امتحانات برنامه‌ریزی انجام دهید. در رشته انسانی مطالعه درس‌های ریاضی و ادبیات تخصصی را یک یا دو هفته زودتر از شروع امتحانات برنامه‌ریزی کنید. تا دچار کمبود وقت یا مطالعه سطحی و روخوانی نشوید.
روش مطالعه: پیشنهاد می‌کنیم اگر دروس نیمسال دوم را به‌تازگی خوانده‌اید و به آن مسلط هستید از بازخوانی مجدد و کامل درس‌ها اجتناب کنید. یادداشت‌های مربوط به هر درس را مرور کرده، تست‌هایش را بزنید و به این ترتیب امتحانات نیمسال دوم را به خدمت کنکور درآورید.
دانش‌آموزانی که موفق نشده‌اند دروس نیمسال دوم را به خوبی تمام کنند، بهتر است بخش‌های «زخمی» را عمیق بخوانند و تست بزنند ولی در سایر قسمت‌ها که مسلط‌تر هستند تنها به مرور نکات و یادداشت‌های مربوط به آن اکتفا نمایند.
برای مرحله سوم تا فردا صبر کنید. جسته و گریخته توضیحاتی راجع به آن داده ام و متن کامل آنرا فردا می توانید بخوانید.